bez granic
  • pałac prezydencki
    4.12.2014
    4.12.2014
    Szanowni Państwo,
    jakimi literami powinniśmy zapisywać pałac prezydencki? W znaczeniu przenośnym małymi, prawda? A gdy chodzi dosłownie o budynek (niekoniecznie ten w Warszawie)? W korpusie występują zarówno przykłady z dwiema wielkimi literami, jak i z dwiema małymi (to chyba wyklucza przypadek pierwszej wielkiej i drugiej małej). Zauważyłem jedynie (bez zaskoczenia), że po wielkie litery sięgamy chętniej w kontekście polskim.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • początek i koniec
    27.10.2004
    27.10.2004
    Jaka jest etymologia wyrazów: początek i koniec??? Bardzo proszę o szybką odpowiedź. Nigdzie nie mogę znaleźć rozwiązania tego problemu.
  • Przecinek
    2.12.2015
    2.12.2015
    Czy w takich konstrukcjach zdaniowych należy użyć drugiego przecinka? Zakładamy, że w każdym zdaniu część po spójniku nie jest wtrąceniem, tylko jest równoważna części przed spójnikiem.
    1. Znacząca większość Szkotów, a także Irlandczyków(,) nie zna języka swoich celtyckich przodków.
    2. Szeryf, a zarazem stróż prawa(,) nie może sobie pozwolić na takie ekscesy.
    3. Niedoświadczony, acz inteligentny człowiek(,) powinien dać sobie z tym radę bez trudu.

  • salon
    28.02.2005
    28.02.2005
    Chciałbym poznać Państwa pogląd odnośnie do statusu czy też obecnego znaczenia wyrazu salon. Dzisiaj najczęściej jest on używany do nazywania pokoju gościnnego w mieszkaniu. Znajomi kupują mieszkania i za każdym razem pojawia się w ich wypowiedziach wyraz salon („salon z aneksem kuchennym”, „jak urządziłeś salon?”, „ile metrów ma twój salon?”). Dzisiaj na kursie francuskiego tłumaczyliśmy nazwy pomieszczeń w mieszkaniu. Kiedy zwróciłem prowadzącej i grupie uwagę, że w większości mieszkań są raczej pokoje gościnne, ewentualnie dzienne (kiedyś mówiło się pokój stołowy, na przykład moi rodzice tak mówili), że na salon niewiele osób może sobie pozwolić, choćby z racji niewielkiego metrażu tegoż pomieszczenia – to spotkałem się z reakcją lekkiego niedowierzania. ISJP potwierdza moje stanowisko. USJP (w porównaniu do ISJP) odżegnuje się trochę od tradycyjnego znaczenia tego słowa i nadaje mu bardziej powszechny charakter (czyżby pod wpływem mody językowej?). Być może jestem przewrażliwiony na punkcie maksymy „odpowiednie dać rzeczy słowo”, ale jeśli przeciętne polskie mieszkanie będzie wyposażone w salon (może w salonie czujemy się lepiej lub bardziej dowartościowani), to jak nazwać pomieszczenia, które istotnie zasługują na to miano? Moim zdaniem jest to nadal nadużycie, a bezrefleksyjne powtarzanie za kimś słów czy wyrażeń modnych – cokolwiek smutne.
  • tel., fax, e-mail
    24.04.2006
    24.04.2006
    Kolejne z moich pytań będzie dotyczyć interpunkcji w stopkach redakcyjnych. Czy po skrótach i wyrazach typu: tel., fax, e-mail powinno się stawiać dwukropek? Pozdrawiam!
  • umlauty po polsku

    23.12.2002
    23.12.2002

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie z pogranicza polszczyzny, dotyczące pisowni nazwisk obcego pochodzenia, zawierających umlauty: ä, ö, ü. W związku z reformą pisowni niemieckiej spotykamy następujące formy ich pisowni: ae, oe, ue. Zasadę te stosują wybiórczo polskie media, na przykład w przypadku pisowni nazwiska pani Danuty Hübner – zarówno Hübner, jak i Huebner. Czy taka dowolność i ogóle zmiana pisowni nazwisk są dozwolone bez urzędowej zmiany ich zapisu?

    Rafał Müldner

  • Wyżyna Czesko-Morawska, której nie było

    23.09.2022
    2.11.2016

    Byłabym bardzo wdzięczna za wyjaśnienie pisowni wyżyny czesko-morawskiej, przedstawionej jako wzorcowa na tegorocznym dyktandzie w Katowicach: Z wyżyn, z czesko-morawskiej zwłaszcza… . W słowniku ortograficznym zaleca się pisownię tej nazwy dużymi literami.

    Z góry bardzo dziękuję za wyjaśnienie.

    Z poważaniem

    Agnieszka Buczkowska

  • zapis partii dialogowych
    30.01.2013
    30.01.2013
    Uprzejmie proszę o odpowiedź, czy w partiach dialogowych typu:
    – Chodź! – usłyszał cichy szept.

    lub
    – Chodź! – głos Pawła był na granicy szeptu.

    słowa usłyszał i głos powinny być zapisane dużą, czy małą literą.
    Z poważaniem
    Maria
  • znów o Medjugorie
    29.12.2009
    29.12.2009
    Szanowni Państwo,
    wciąż istnieje problem zapisu nazwy Medjugorie. Dr Jan Grzenia zalecił pisownię Medziugorje, Medjugorje lub Medjugorie. KSNG ustaliła zapis Medziugorie. Nie mogę znaleźć ustaleń KJR, na które powołuje się witryna Medziugorje. Polskie rzeczowniki nie mają końcówki -je, czy za poprawną nie należałoby więc przyjąć formę zapisu z końcówką -ie?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego